Girl power

Opgedrongen vrolijkheid

Zoals iedere morgen zet ik eerst de radio aan.
♫ All I want for Christmas is you ♫  van Mariah Carey is het eerste wat ik hoor. Shit nu al? De melancholie slaat in als een bom. Jeetje, nog drie weken opgelegde vrolijkheid te gaan.

Vroeger

Vroeger was Kerstmis leuk. Toen ik nog deel uitmaakte van een gezin.

Eerst als kind, later als moeder. Boom optuigen, shoppen voor leuke cadeautjes, alles mooi inpakken in glimmend papier. De geur van een echte kerstboom die je drie weken lang bij het thuiskomen tegemoet komt. Hij moest groot zijn, van de grond tot het plafond. De kamer moest ervoor heringericht worden en de trapkast was die weken niet te gebruiken. De poezen lieten de boom met rust, mits we geen ballen aan de onderste takken hingen. Mijn grootste uitdaging was koken voor 16 monden maar het was lekker en knotsgezellig.

Geen ‘you’ voor mij

♫All I want for Christmas is Youuuuuu.♫
Ik heb geen “you” en maak geen deel meer uit van een gezin.
Met name rond Kerstmis voel ik dat. Gemis.

Vooruit. Ik heb dingen te doen. Geen tijd om er lang bij stilte staan. Daar heb ik nog drie weken voor. Ik verwacht mijn vriendinnen voor het somba* project.

De hout oven

De pijpen, de hoeken, de haken en kettingen. Heb het allemaal in huis gehaald om mijn houtoven te installeren. Mijn Nederlandse ‘weet alles beter’ vriendin Maya heeft me een boodschappenlijstje opgegeven en dat heb ik dus braaf aangeschaft. Elefteria, mijn Griekse vriendin van het eerste uur, lenig en met een geweldige fijne motoriek, heeft een betonboor en komt de tripes* voor de haken voor mij boren.  Crosetta, Italiaanse, heeft mijn nieuwe plek, hier boven in de bergen nog niet gezien. Dus zij komt ook mee. Het plan is dat we de houtoven installeren op een meer centrale plek in het huis, daarna een gerecht in de oven maken en dan een potje kaarten.

Hout, veel hout

Ik moet opschieten, heb nog van alles te doen, wil mijn haren wassen en moet de pijpen uit de auto halen die aan het begin van het dorp geparkeerd staat. Ons dorp is als een labyrint en de straten zijn zo smal dat je er met een auto niet in kunt. Mijn verhuizing heeft plaats gevonden met een kleine tractor. Mijn huisbaas komt ook nog langs om mij de sleutel van de houtopslag te geven. Gelukkig mag ik de houtvoorraad in termijnen betalen want 350 euro in één keer is een te grote aanslag op mijn bescheiden inkomen. Ik hoop er twee winters mee te kunnen doen.
Als kerst cadeautje krijg ik 5 liter van zijn zelfgemaakte wijn.   

Circusapen

Gedurende een paar uur staan mijn vriendinnen op de tafel, op het muurtje in de keuken, op stoelen of het trappetje om gezamenlijk de constructie in de lucht te krijgen. Belangrijker, in de lucht te houden. Als een stel circusapen halen ze capriolen uit om de pijpen op hun plek te krijgen. Twee keer komt alles weer naar beneden. In de vaart kwakt mijn tweede beeldscherm op de grond. De pijp past niet in het hoekstuk, het boortje heeft niet de juiste maat, er lijkt een pijp tekort te komen, de pijp buiten moet eigenlijk vervangen worden. De tape voor het afsluiten van de verbindingen ben ik vergeten. Het trappetje is niet hoog genoeg.

Ze weet het ook beter

Maya is de pineut, zij is de langste van het stel. Dat wat ik wilde, de buizen schuin door de kamer, kon niet volgens mijn ‘weet alles beter’ vriendin. En dat blijkt ook. Naarmate de dag vordert komen we steeds meer tot de conclusie dat de constructie van twee hoeken voorzien moet worden en niet schuin door de kamer kan lopen.

Een lange adem

Gelukkig heeft een van mijn buren aluminium tape in huis, hebben mijn vriendinnen een lange adem en laat ik gelaten alles gebeuren. Zelf kan ik niet klimmen en klauteren en veel kracht in mijn handen heb ik ook niet. Ze kennen mij al jaren en weten dat ik klunzig en onbruikbaar ben. Ik zet koffie, smeer boterhammen en moedig aan.

Trots

Als uiteindelijk het vuur brandt, er nergens rook ontsnapt en het eten in de oven staat, zitten we eindelijk alle vier in alle rust in de keuken aan tafel. We geven toe dat we allemaal een moedeloos moment hebben gehad maar we ons niet wilden laten kisten. Ik zeg dat ze trots mogen zijn op hun werk. Mijn beeldscherm doet het nog.  De vloer is geveegd en gedweild, de bank heeft een andere plek gekregen en ik zit met zicht op de kamer met de pijpconstructie te genieten.

Kerstmis

Tijdens de maaltijd komen de plannen voor Kerstmis ter sprake. Maya en ik hebben plannen om Christoúgenna* samen door te brengen bij de open haard die ook als warmtebron aanwezig is. Elefteria viert het met haar familie, Crosetta gaat niet naar ‘huis’ dit jaar, en volgens Maya vinden gemeenschappelijke vrienden van ons het wel een fijn idee om de berg op te rijden om Kerstmis bij de open haard te vieren. We spreken af dat iedereen iets voorbereidt en meeneemt. Van de rode krasi* is inmiddels een liter op. Die zet ik in bij het hout in de opslag. Voor de Kerst.

Girlpower

Het melancholische gevoel van vanmorgen heeft plaatsgemaakt voor een blij vooruitzicht. Ik voel me een gezegend mens en ben superblij en trots op mijn vriendinnen. Girl power. 

Muziek: Bette Midler – Friends

η σόμπα – het fornuis, de kachel
η τρύπα – het gat
το κρασί – de wijn
Χριστούγεννα – Kerstmis

Hannibal Lector

Hannibal Hektor

‘Zieken’bezoek

De deur van de psychiatrische afdeling lijkt op een kluisdeur van de nationale bank.
Ik moet aan Hannibal Lecter denken.

Ik bel aan en een stem antwoord  “Oriste*?”
“Ik kom Hektor bezoeken”

Hektor heeft mij de dag ervoor gebeld om te vertellen dat de politie hem op verzoek van zijn moeder heeft opgepakt en op laten nemen. Dit is zijn derde dag dus.

Aan de andere kant van de deur wordt er een enorme hendel overgehaald om mij binnen te laten. Ik stap in een typische ziekenhuis gang. en volg de verpleegster. Het ruikt er niet naar antiseptica maar bedompt en naar zweet. Aan het eind van de gang bevindt zich de receptie. Een stukje verderop staat een koffiemachine waar wat patiënten verveeld rondhangen.

Tralies

Vervolgens volg ik de nosokoma* naar een traliedeur in het rechter gangetje, die ze voor mij opent, en meteen erna weer afsluit. Hektor zit met voorovergebogen op een bankje. Het smalle en korte gangetje biedt niet veel bewegingsvrijheid. Links bevinden zich drie kleine kamertjes. De verpleging bevindt zich rechts, in een afgesloten kamer met een luik.  Hektor vraagt via het loket om een sigaret die hij meteen opsteekt. Hij geeft de aansteker terug. Hij mag er zelf niet over beschikken. Als hij wil bellen moet hij om zijn mobieltje vragen.

Als hij weer gaat zitten en ik hem zijn door mij meegebrachte tiropita* geef, komt er een man bij ons zitten, begint te ratelen en vraagt of hij een stuk kan krijgen. Hektor geeft hem een stuk en vraagt hem vriendelijk maar beslist ons even met rust te laten. De man schuift mokkend een stukje op en zegt niets meer.

Moeder

“Wat is er gebeurd, waarom ben je hier opgesloten?”
I manna mou*” heeft me laten opnemen, in haar ogen ben ik onrustig en niet te handelen.”
Ik ken zijn moeder. Ik ben vaak bij ze thuis geweest. Zoals veel vrijgezelle mannen, woont hij sinds de crisis weer bij zijn ouders om de kosten van levensonderhoud te drukken. Ze is de baas in huis, dat is mij duidelijk.
“Ben je een gevaar voor jezelf of je omgeving dan? Wat heb je gedaan?”.

Irrationeel

Hektor heeft een verleden van ‘irrationeel’ gedrag. Ik ken hem als vriendelijk, intelligent en sociaal. Soms is hij onrustig. Dan laat zich leiden door nummers en tekenen. Toen we eens met mijn auto onderweg waren, vroeg hij mij opeens om om te keren, omdat 3 zwarte kraaien aan de rechterkant van de weg op de elektriciteit kabel gingen zitten. In zijn ogen is dat een slecht teken  en een reden om een andere weg in te slaan. Als ze links waren neergestreken was het een ander verhaal geweest. Als hij daar zoveel waarde aan hecht, keer ik gewoon om. Er leiden meer wegen naar Rome, niet? Hij hecht ook waarde aan nummers. Bepaalde cijfer combinaties betekenen niet veel goeds en vormen een reden om voornemens te wijzigen. Zijn moeder wordt er gek van, hij niet.

Medepatiënten

Uit een van de kamers komt een vrouw het gangetje in geschuifeld. Haar lichtblauwe nachthemd zit vol met donkere vlekken, zij draagt een luier en heeft zich overduidelijk bevuild.
“Zo loopt ze nu al een paar uur rond, en niemand die zich om haar bekommert.”
Het lijkt haarzelf niet te storen.
“Waar bestaat jouw behandeling uit?” vraag ik hem zonder verder aandacht aan de vrouw te besteden.
“Ik moet mij laten injecteren, eerder mag ik niet van de afdeling en dat wil ik niet. Ik weet wat er dan gebeurt, of, eigenlijk niet. Ik raak dan hele stukken kwijt”.

Geen incident

Dat snap ik heel goed. Ook bij ons in het dorp is er een aantal mensen die, wat ik noem platgespoten wordt. Lieve, intelligente mensen die af en toe van het pad af raken, wartaal uitslaan of, en dat is minder, agressief worden. Uitzoeken wat de beste medicatie of behandeling is, lijkt geen optie. Al dan niet vergezeld van de politie, krijgen ze van een arts of verpleegkundige een injectie. Na ‘de injectie’, lopen ze vervolgens als zombies in de rondte, staren je met lege ogen aan of slapen een gat in de dag.

Te gek voor woorden

Het is te gek voor woorden dat Hektor op de zwaarbewaakte afdeling zit, hij is noch suïcidaal noch agressief, en we overleggen wat te doen

Nog voordat ik weer naar huis rijd, bel ik mijn vriendin van het eerste uur Elefteria, de secretaresse van een advocaat. Als ik twee uur later thuis ben, heeft hij al een telefoontje met de psychiater gepleegd en is er een machtiging voorbereid waarin Hektor mij als zaakwaarnemer aanstelt. Daarmee wordt zijn moeder buitenspel gezet en kan ik in gesprek met de psychiater. Dezelfde avond nog verhuist Hektor van de zwaar gesloten afdeling naar de gewone gesloten afdeling.

Even voorstellen

Een paar dagen later heb ik een gesprek met de psychiater.
We zitten in een kleine bedompte kamer, hij, de psychiater, een dame die verder niet werd voorgesteld, Hektor en ik. Hektor en ik hebben afgesproken dat ik het woord zal voeren. Ik steek mijn hand uit en stel mij voor.

Yiatros*, Ik heb wat vragen” begin ik.
“Waarom is Hektor tegen zijn wil opgesloten? Hij is geen gevaar voor zichzelf noch zijn omgeving. Gebaseerd op mijn ervaring in de psychiatrie is er geen gegronde reden om hem hier tegen zijn wil in vast te houden.”

De nog jonge arts schuift wat heen en weer op zijn stoel en kijkt naar de dame die niet naar hem maar haar notitieblok kijkt.
“Wat is uw relatie met Hektor? Hoe lang kent u hem? Wat is uw ervaring met de psychiatrie dan? Zeker die van een verpleegkundige?”

Door de badinerende toon in zijn stem raak ik getriggerd maar tegelijkertijd moet ik van binnen lachen. Ik ben zelf een ex-patiënt.

Een bizondere vriendschap

“Wij zijn een paar jaar nauw bevriend, we praten heel veel, hij logeert wel eens bij mij en ik weet wat er in hem omgaat. Mijn ervaring met betrekking tot de psychiatie? In Nederland was ik o.a. jarenlang actief binnen de patiëntenbeweging, die opkomt voor de rechten van de patiënt. Waaruit bestaat zijn behandeling, want voor zover ik heb begrepen is er geen behandeling?”

“Wij zijn van mening dat hij medicatie nodig heeft om zijn irrationele gedachten te controleren, eerder mag hij niet weg.”

Hektor heeft zich zeven weken na dit gesprek, zonder verdere behandeling, laten injecteren.

Het is makkelijk om strijdbaar te zijn als je die kluisdeur weer uit kunt lopen maar moeilijk als er geen belangen behartigingsbeweging achter je staat.


Music: Stereo MC’s – Connected

ορίστε – alstublieft, wat zegt u? Hier: zeg het eens
η νοσοκόμα – de verpleegster
η τυρόπιτα – kaasbroodje van bladerdeeg
η μάννα / η μητέρα – de moeder
ο γίατρος – de dokter

Leve het internet!

Katten

Iedere ochtend maakt ze haar rondje door het dorp. Ze zorgt voor de katten in het dorp.  Dat wordt haar niet door iedereen in dank afgenomen. Met name de Grieken die in de zomer komen, vinden het maar niets en veel katten hebben daardoor het loodje gelegd. Toch heeft het dorp katten nodig tegen beesten die je liever niet in en om het huis wilt hebben, zoals muizen en ratten. Een eeuwigdurende discussie. “Ze moeten gesteriliseerd” vindt  de ene groep,  de andere groep zegt “De  natuur regelt het zelf wel, de sterken overleven, de zwakkeren niet.”  Als je dicht bij de natuur leeft accepteer je diens wetten eerder vermoed ik.

Communicatie

Ik leer haar nu wat beter kennen. Ze is van mijn leeftijd. We kunnen redelijk goed communiceren. Ze spreekt rustig, haalt in tegenstelling tot vele anderen af en toe adem tijdens het spreken, articuleert duidelijk en omschrijft dat wat ik niet begrijp.
Google translate is mijn maatje en het gesprek verloopt prettig en is niet  vermoeiend. Ze is net als ik een vreemde eet in de bijt. Dertig jaar geleden is ze in Griekenland komen wonen,  en nooit meer teruggegaan naar haar geboorteland. Het grootste deel daarvan heeft ze in dit dorp doorgebracht. Behalve voor de katten zorgt ze ook voor een aan huis gebonden oude man die hoger in het dorp woont.

Bij een lekkere bak koffie met de luxe van een sigaretje,  ja, ja we zijn partners in crime, vertelt ze over haar jonge jaren, haar onopgemerkte zwangerschap, haar min of meer gedwongen huwelijk en onvermijdelijke scheiding.  Een paar jaar daarna is ze met haar zoon naar Griekenland vertrokken die hier is opgegroeid.

Een zwaar bestaan

Ze heeft, net als vele mensen hier, een hard leven, is onverzekerd met als gevolg een opstandig pijnlijk lijf. Ze moet van wel erg weinig rondkomen en dan gaat nog een groot gedeelte van haar huishoudgeld op aan voer en medicijnen voor de katten. Ze heeft één kind, inmiddels volwassen en vader van een dochter. Ze heeft ze al vier jaar niet gezien, vertelt ze me enigszins verdrietig. Zij zijn teruggegaan naar hun geboorteland.

Ik ben een internet gebruiker van het eerste uur en de enige in dit dorp met een internet aansluiting en met een laptop dus voor mij is dat te zot voor woorden.

Facebook

”Heeft hij Facebook?” vraag ik oplossingsgericht.
“Ja vast wel maar ik heb geen moderne telefoon”.
“Geeft niet, ik heb dit ding hier” terwijl ik naar mijn laptop wijs, die allang de “state of the art” voorbij is. Maar hij voldoet precies waarvoor hij nodig is. Contact maken, communicatie. Dus duiken we samen voor het scherm en gaan we op Facebook naar hem op zoek. Opeens vouwt ze haar handen om haar wangen en rollen er dikke dikke tranen over haar gezicht.  
O  yios mou, o yios mou*” snikt ze als we hem tussen zijn naamgenoten vinden.
“Nu gaan we een afspraak regelen. Ik stuur hem een vriendschapsverzoek en regel een afspraak.”

Dat was vanmorgen. 

Al snel nadat ik  het verzoek had gedaan, werd het geaccepteerd. Ik had net een privé berichtje met uitleg geschreven. Binnen 2 minuten was de afspraak gemaakt. Helemaal blij ging ik tijdens een regenpauze naar haar huis om te zeggen dat ze vanavond al  haar zoon en kleindochter kon ZIEN en spreken!

Spannend

Het was spannend, want de hele dag heeft het geregend, geonweerd en viel om de haverklap de elektriciteit en dus de internet verbinding weg. Om zes uur zit ik met kaarsjes aan en met een zaklantaarn op tafel, brei ik maar een paar pennen, een project dat ik ben gestart als afleiding van de rookbehoefte.
Een uur voor de afspraak staat ze voor mijn deur. Terwijl ik  een volle pot meidoorn thee zet, babbelt ze er lustig op los. Ze vraagt me wel 4 keer hoe laat het is, want zonder bril kan ze niet op haar 20 jaar oude telefoontje kijken. Om  klokslag 20.00 uur doe ik de eerste de video oproep. Om 20.05 uur zijn het al 10 vergeefse pogingen.

“Hij is misschien nog niet thuis.
Misschien zet hij eerst even koffie.
Wellicht wil hij eerst naar het toilet.
Rustig maar, hij komt wel.”

“Misschien hebben ze ook slecht weer?” oppert ze zelf met een diepe frons in haar voorhoofd.

Moeders

Geen minuut later belde hij.
Van spreken kwam niet veel. Ik ben in de keuken gaan zitten terwijl zij in de woonkamer aan de ene kant van het scherm zat te snotteren en haar gesprekspartners aan de andere kant snotterden. Na afloop vertelde ze mij dat haar haar kleindochter zo mooi groot wordt, en haar zoon zijn baard en snor heeft laten staan. Dat vond ze maar niets.
“Heb je hem dat ook gezegd?” vroeg ik.
“Ja” zei ze met een vrolijke  frons.

Moeders blijven moeders natuurlijk.
Nu gaan we op zoek haar broer, die heeft ze 20 jaar niet gezien.
Er is veel geknuffeld vandaag.

Muziek: Paul Simon – Mother and child reunion

ο γιος μου – mijn zoon